Özel Güvenlik – Güvenlik Tedbirleri Ders Notu

 Özel Güvenlik adayları, bu yazımda sizlere Özel Güvenlik derslerinden Özel Güvenlik – Güvenlik Tedbirleri Ders Notu hakkında detaylı bilgiler vereceğim.

Özel Güvenlik – Güvenlik Tedbirleri Ders Notu

DEVRİYE HİZMETLERİ

Genel Güvenliği korumak, suçları işlenmeden önce önlemek , işlendikten sonra müdahale etmek,vatandaşlara yardımcı olmak ve yasalara uygun olarak kendisine verilen diğer görevleri yapmak üzere sorumluluk bölgesinde gezerek görev yapan personele devriye;

Devriyenin görev yaptığı, sorumluluğuna verilmiş sınırları belli olan hususi bir bölgeye devriye bölgesi;

Devriye bölgesi içerisinde yetkili amir tarafından önceden yapılan plan gereği sınırları tespit edilmiş belirli bir yol haritasına devriye güzergahı;

Söz konusu bölgede devriye personeli tarafından yapılan faaliyetlere’de  devriye hizmeti (devriye görevi) denir.

Gelişmiş Ülkelerde Kolluk Kuvvetlerinin %60 kadarı devriye hizmeti vermektedir. Ülkemizde ise bu oran %30 civarındadırBu demek oluyorki suç işlenme oranlarında devriyenin çok önemli bir unsur olduğunu ortaya koyuyor.

DEVRİYE ÇEŞİTLERİ

Devriye Hareketli ve Sabit devriye olarak sınıflandırılabilir Bunlar: 1-Yaya devriyesi, 2-Otomobil devriyesi, 3-Atlı Devriye, 4- Bisikletli devriye, 5- Sahil devriyesi,  6- Köpekli devriye,  7-Motosikletli devriye

DEVRİYENİN TEMEL AMAÇ VE HEDEFLERİ

1-Suçları Önlemek ,  2- Suçların İşlenmesi için fiziksel koşulları ortadan kaldırmak veya azaltmak, 3- Caydırıcılık yoluyla suçların işlenmesini daha zor hale getirmek,   4-Suçluların yakalanma riskini arttırmak, 5-Genel asayişi sağlamak,  6- Halkla ilişkileri geliştirmek, 7- Vatandaşların can ve mal emniyetini sağlamak, 8- Suçların işlenmesini daha zor hale getirmek, 9- Kamu  düzenini sağlamak, 10-Vatandaşların suç mağduru  olma korkularını yenme ve emniyet ve huzur içinde hissetmelerine yardımcı olmak. 10- Olaylara Müdahale etmek. 11- Suçların devamına engel olmak 12- Suç delillerini muhafaza altına altına almak, 13-Suçluları yakalamak. 14-Genel Kollukla iş birliği kurmak ve geliştirmek. 15- Özel güvenlik tedbirleri konusunda toplumsal duyarlılığın oluşmasını sağlamak 16-Sasyal yardım hizmeti sunmak.

DEVRİYENİN GÖREVLERİ

    1- Önleyici görevler;

a-Devriye gezmek, b-Ünüformalı görev yapmak, c- Potansiyel suçluların plan yapmasını zorlaştırmak, d-Devriye bölgesinin tamamını kontrol etmek , e- Vatandaş ve iş yeri sahiplerini özel güvenlik tedbirleri konusunda bilgilendirmek, f- 5188 sayılı kanun 7. maddesindeki yetkilerini kullanmak.

    2- Koruyucu görevleri;

a- Kalabalık konrolünü sağlamak, b- Toplumsal içerikli toplantı ve gösterilerde önleyici tedbir olmak. c- Kamu düzenini sağlamak, d-Sakat veözürlülülere yardım etmek, e-Kontrol ve gözleme fonksiyonlarını yerine getirmek, f- Kolluk kuvvetlerine derhal bilgi vermek şartıyla suç teşkil eden eşyayı emanete almak. g- Olay yerini koruma altına almak , h- Korumasını sağladığımız yere, yasaklanmış ve tehlikeli olan  her türlü   silan,patlayıcı madde ve eşyanın sokulmasına engel olmak. I- Elektirik,su , doğalgaz vb. sızıntı ve kaçaklarını kontrol etmek, j- Bina ve tesislerde önleyici ve koruyucu hizmet sağlamak.

   3- Yardım görevleri;

a-Yardıma muhtaç kişilere ve yardım isteyenlere yardım etmek,

b- Yangın,doğal afet,kaza ve benzeri durumlarda görevlilere yardım etmek.

   4- Adli Görevleri ;

a-  Suç işlenmesi halinde , olaylara müdahale etmek, b- Olay yerindeki iz ve delilleri korumak, iz ve delilleri koruma ve işlemlerin yapılmasına engel olan kişileri CUMUK 157. maddeye göre yakalamak ve gözaltına almak. b- TMK 981, BK 52, TCK 49. maddelerin verdiği yetki ile zor kullanmak. c- Haklarında yakalama,tutuklama ve mahkumiyet karı olanları yakalamak ve yakalamak amacıyla kimlik sormak, d- Kolluk kuvvetlerine derhal bilgi vermek şartıyla suç teşkil eden eşyayı emanete almak. e- Yangın, deprem, doğal afet durumlarında imdat istenmesi durumunda  görev alanındaki iş yeri ve konutlara girmek.

DEVRİYE GÖREVİ YAPARKEN KONTROL EDİLECEK YERLER:

1-Suç seviyesinin yüksek olduğu yerler

2-Sorun oluşturabilecek yerler

3-Alkollü içeceklerin tüketildiği yerler

4-Gençlerin bir arada bulunduğu yerler

5-Değerle eşya ve nakit paranın bulunduğu yerler

6-Girilmesi yasak olan yerler

7-Bina ve tesislerin içi ve çevresi

8-Potansiyel tehlike oluşturan yerler

9-Elektirik,Su,Doğalgaz kullanılan yenler

10-Kalabalık yerler

DEVRİYENİN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR

1- Tanımlanabilir olmalıdır

2- Yüksek seviyede görünür olmalıdır

3-Suç sonrası müdahaleye hazır olmalıdır

4-Sistemli ve devamlı olmalıdır

5-Tutum ve davranışlarına dikkat etmelidir

6-Görev bölgesini çok iyi bilmelidir

7-Görev bölgesinin tamamını kontrol altında tutmalıdır

8-Vatandaşların desteğini ve katılımını sağlamalıdır.

9-Suç ile ilğili endişe ve korkuya yol açmamalıdır

NOKTA HİZMETLERİ NOKTANIN TANIMI AMACI VE ÖNEMİ

Nokta, güvenlik hizmeti alan kişiyi korumak yada tesisin hassas ve kritik bölgelerinde suçu engellemek, suçluları takip etmek ve yakalamak, bu bölgede yardım isteyenlere ve yardıma muhtaç olanlara yardım etmek amacıyla kurulan her türlü güvenlik tedbirinin alınıp ÖGG konuşlandırıldığı yerdir.

NOKTA KURULABİLECEK YERLER

1-Toplu olarak giriş çıkış yapılan okul, sinema, alışveriş merkezi vb. yerlerin önleri,

2-Fabrika, patlayıcı madde deposu yakınları,

3-Kötü hava şartlarına ve silahlı saldırı olaylarına karşı korunaklı yerler,

4-Yeterli aydınlatma olan yerler,

5-İletişim imkanı olan yerler, (İletişim imkanı yoksa en az iki ÖGG görevlendirilmeli)

6-Çevre görüşüne hakim yerler,

NOKTA GÖREVLİSİNİN DİKKAT EDECEĞİ HUSUSLAR

Görev mahallinden ayrılmamalı

-Tam teçhizatlı olmalı

-Korunan kişi veya yerle ilgili ayrıntılı giriş-çıkış krokilerine sahip olmalı

-Görev bölgesi dışında olan olaylarla ilgili yetkilileri uyarmalı

-Görev bölgesi içerisinde meydana gelen olaylarla ilgili zamanında müdahale etmeli

-Nazik anlayışlı ve kibar olmalı

-Ciddi görev yapılmalı, görev esnasında birşeyler yenmemeli ve ya içilmemeli

NOKTA ÖGG’NİN GÖREVLERİ

1-Görev alanını bilmeli

2-Görev alanına kimsenin girmesine izin vermemeli

3-Şüpheli şahısların hareketlerini gözlemlemeli

4-Korunan bölgeye zorla girmeye çalışan kimselere müdahale etmeli

5-Gelişen olaylarla ilgili amirlerine zamanında bilgi vermeli

6-Korunan bölge yakınlarında bulunan deli, dilenci ve sarhoş şahısları uzaklaştırmalı

7-Koruduğu alanda bulunan insan ve araçları tanımalı

8-Korunan bölgedeki yanıcı patlayıcı vb maddeleri bilmeli

9-Meydana gelen herhangi bir olay karşısında soğukkanlılığını muhafaza etmeli ve korunanları güvenli bir ortama nakletmeli

10-Görev bölgesinde reklamcıların ve seyyar satıcıların giriş-çıkışları işgal etmesine ve halkın toplanmasına müsaade etmemeli

11-Genel kollukça kendisine bildirilen ve yakalanması istenilen şahısları yakalar ve teslim eder.

12-İnsanların toplu olarak bulundukları bölgelerde yankesicilik, hırsızlık ve dolandırıcılık gibi olaylara karşı duyarlı bulunmalı

13-Bölgesindeki muhtemel tehlikelere karşı gerekli uyarı işaretlerini koymalı

KONTROL NOKTASI KONTROL NOKTASI TANIMI, AMACI VE ÖNEMİ

Özel güvenlik alanında, bina girişleri ve bina etrafında, yeterli sayıda ÖGG ve güvenlik cihazlarının bulunduğu, güvenliği tehlikeye düşürebilecek ve suç unsuru olabilecek maddelerin girişten önce tespit edilerek, şahısların üzerinden veya araçlardan arındırılması amacıyla kurulan noktalara “KONTROL NOKTASI” denir.

KONTROL NOKTASI GÖREVLİSİNİN DİKKAT EDECEĞİ HUSUSLAR

Her şahıs ve araç kontrol edilmeli

Tüm elektronik eşya çalışır vaziyette kontrol edilmeli

Diğer eşyalar farklılık arz ediyorsa daha dikkatli kontrol edilmeli

Giriş çıkışlar tek tek ve düzenli kontrol edilmeli

 arama ve kimlik kontrolü

Güvenlik açısından tehlikeli olabilecek veya herhangi bir suçta kullanılması muhtemel araçların bulunması amacıyla yapılan bir güvenlik tedbiridir.

Suç teşkil eden bir şey bulunursa genel kolluk haberdar edilir.

Kontrol edilecek şahsın dış görünüşüne dikkat edilmelidir.

Kimliğin sahte veya şahsa ait olup olmadığı kontrol edilir

Kimlik bilgileri şahsın kendine sorulur

Doğum yeri ve şahsın özellikleri mukayese edilir

Fotoğraf incelemesi yapılır

KONTROL NOKTASININ ÇALIŞMASI

Kontrol noktası tesislere girişten evvel içeri girecek şahısların, taşıtların, eşyalarının güvenlik amaçlı kontrollerinin yapıldığı yerdir.

Kontrol noktası yerin özelliğine göre değişmekle beraber en az 5 görevliden oluşur.

Kontrol noktalarında esas görev, tehlikeli maddelerin tespit edilmesidir. Tehlikenin tespit edilmesi ise kontrol noktasındaki görevlinin dikkatine ve sağ duyusuna bağlıdır.

Kontrol noktasının kuruluş amacı, silah olarak sayılabilecek veya kullanılabilecek tehlikeli maddelerin tespit edilmesidir.

Kontrol noktalarında şahısların elindeki eşyalar tehlike ihtimaline binaen mutlaka incelenmelidir

KONTROL NOKTASI UNSURLARI

1-Yönlendirici Personel

2-Kontrol Görevlileri

3-Kontrol Noktası Amiri

4-Güvenlik Kontrolü

KONTROL NOKTASI MEMURUNUN DAVRANIŞI:

Kontrol noktası güvenlik görevlisi sistemin halkla ilişiği olan ilk birimdir.

Halk ilk defa bu görevliyle muhatap olur.

Güvenlik görevlisinin davranışları, bakışları, konuşmaları, fiziki görünüşleri, iyi iletişim kurmaları güvenlik sisteminin etkinliği için önemlidir.

Araştırmalar kontrol noktası görevlisinin görüntüsü ile  görev etkinliği arasında doğru orantılı bir bağlantı olduğunu göstermiştir. Görevlinin görünüşü, hareketleri, konuşmaları, görevindeki ciddiyeti güvenliğin göstergesidir.

Kontrol noktası görevlileri halkın gözündeki ciddi görevli imajını sarsacak hareketler ile görev esnasında dikkatsiz ve ihmalci davranışlarda bulunamazlar.

Başarılı bir kontrol noktası görevlisi:

• İşine bağlı
• Detaylar konusunda dikkatli
• Her detayı inceleyen
• Her türlü şartlarda görev yapabilme
• Dostça tavırlı Olumlu yaklaşım gösteren
• Güvenlik kurallarını uygularken nazik olabilen
• Görevini yaparken kararlı, Görevinden ödün vermeyen,
• Herkese aynı yaklaşımı gösterebilme
• Kendi kendine yetebilme
• Grup çalışması yapabilme
• Sağ duyusu kuvvetli
• Strese karşı tahammül edebilme
• Olaylardan çabuk etkilenmeyen hislerine hakim,
• Özellikli şahıslara karşı duyarlı
• Davranışları her an sağlayabilme bilgi, beceri ve yeteneklilerine sahip özellikleri olmalıdır.

ÖZELLİKLİ ŞAHISLAR

• Kontrol noktasında bazı kişiler özel ilgiye ihtiyaç duyabilir.
• Bunların özel olarak kontrol edilmesi gerekmektedir.
• VIP Şahıslar:
• Özel ilgi bekleyen ve bu ilginin gösterilmesi gereken kişilerdir.
• Yaşlı insanlar:
• Yavaş hareket ederler.
• Görme, duyma ve konuşmada zorluk çekebilirler.
• Bunlarla görüşülürken sabır ve kibarlık en etkili metottur.
• Yaşlılar genellikle güvenlik kontrolüne tabi tutulmak istemezler.
• Başkaları tarafından suiistimal edilebilecekleri düşünülerek kontrol edilmelidir.

ŞAHIS KONTROLÜ

Teknik olarak veya elle yapılır.

1-Kapı dedektörü ile,

2-El dedektörü ile,

3-El ile ,

EŞYALARIN     KONTROLÜ

1-X-ray cihazı ile kontrol

2-El ile kontrol

–Eşyaların üzerinde olağandışı ek bölme, fermuar, dikiş, vida vb hususlara dikkat edilir. Olması gerektiği ağırlık ve ebatlara dikkat edilir. Elektronik cihazlar özellikle bu işler için tercih edilebilir.

TEHLİKELİ MADDE TESPİT EDİLDİĞİNDE

• Amire bilgi verilir
• Şahsın kaçması engellenir
• Sahibinin ulaşamayacağı yere konulur
• Tespit edilen cismin özelliğine göre gerekiyorsa uzman personel çağrılır.
• Çevre emniyeti alınır

SUÇLULARIN YÖNTEMLERİ

1-Kontrol noktalarındaki yoğunluk

2-Görevlilerin duygusal davranışları

3-Tehlikeli maddelerin gizlenmesi

4-Arama usullerindeki eksiklikler

-Ortamın olumsuzluğu

 ZİYARETÇİ KONTROLÜ

1. Ziyaretçilerin hangi günlerde, hangi kapıdan girebilecekleri, nerede ziyarette bulunabilecekleri, hüviyetlerinin ve ziyaret sebeplerinin kaydedileceği bir defterin bulunup bulunmadığı, bu defterin bitiminden itibaren iki yıl süre ile saklanıp saklanmadığı ve ziyaretçilerin ne şekilde kontrol altında tutulduğu,
2. Özel misafirhane ve lojmanları olan müessese ve tesislere gelecek ziyaretçiler veya misafirlerin hüviyetlerinin nasıl tespit ve muhafaza edildiği,

ARAÇLARIN KONTROLÜ

1. Müessese veya tesise girecek veya çıkacak her türlü araç, gereç ve eşyanın özellikle parlayıcı, patlayıcı, yakıcı ve yanıcı maddelerin yükleme ve boşaltılmasında alınan emniyet tedbirlerinin neler olduğu,
2. Sabotaj olayından sonra fiziki ve teknik koruma gruplarının yapacağı işler.

PERSONEL KONTROLÜ

• Bu kesim personelle çok iyi bir iletişim ve diyalog sağlamalıdır.
• Kurumda çalışanlarda korunan yerin hassasiyetine göre normal güvenlik kontrolüne tabi tutulmalıdır.
• Bir yerin fiziki önlemlerle korunmasını sağlamak tek başına yeterli gelmeyebilir.
• Korunan yere girecek personele yetkili şahıs tarafından imzalanmış tesise giriş kartı tanzim edilmelidir.
• Personele giriş kartında girebileceği yerler belirtilmeli sürekli olarak görünür bir şekilde yaka kartının takılması sağlanmalıdır.
• Yaşanan olaylarda; terörist,  sabotaj yapmak isteyen kişiler, hırsızların, imkan buldukları taktirde tesislerde, personel arasına karışarak faaliyetlerde bulundukları tespit edilmiştir.
• Tesisin belirli bölgelerine girebilecek personelin belirlenmesi,
• Yetkili personelin sadece yetkili olduğu yerlere girebilmesi,
• Personelin bölgeye girmesinde özel tanıtma kartı kullanması,
• Zorla girmek isteyenlerin ilgili yerlere bildirilmesine özen gösterilmesi,Konularına dikkat edilmelidir.
• Bu amaçla personele tanıtma kartı verilmelidir.
• Personele Ait Paket Ve Malzemelerin Kontrolü:
• Girişte ve çıkışta iyi bir paket kontrolünün yapılmasıyla, hırsızlık ve sabotaj faaliyetlerinin en aza indirilmesi sağlanacaktır.

GİRİŞ KONTROL YÖNTEMLERİ

Giriş kontrol yöntemleri, bölgenin hassasiyetine göre düzenlenir.Bu yöntemler;

1-ÖGG’nin onaylaması yöntemi: Bölgeye( Binaya, otoparka veya tesise) giriş yapacak kişi veya araç ÖGG tarafından teknik cihazlarla kontrol edilmek suretiyle alınır.

2-Kapalı devre tv sistemi: Özellikle insanlar için güvenli olmayan zehirli, radyoaktif madde veya yangın tehlikesi bulunan yerlerde kullanılır.

3-Biyometrik cihazlarla boyut karşılaştırma ve mukayese sistemi: Hassas alanlar için kullanılır. El izi, parmak izi, gözün iris veya retina şekli, ses ve yüze karşı duyarlı cihazlarla yapılır

4-Özel bilgiye sahip olma sistemi: Korunan alana ancak belli bir şifre veya anahtarla girilebilir

5-Kart sistemi: Korunan tesis tarafından girmesine izin verilen kişilerce kullanılmak üzere belirli bir formatta hazırlanarak giriş yapan kişiler kontrol edilir (Daimi-geçici-ziyaretçi-araç giriş kartları)

NOT ALMANIN TANIMI, AMACI VE ÖNEMİ

TANIMI: Görme, koklama, dokunma, duyma ve tatma duyu organlarımızla hafızamızda algılanan bilgilerin yazılı olarak kayıtlara geçirilmesine “Not alma” denir.

Eğer insan hafızası bir not ile uyarılırsa, bilinçaltındaki bilgilerin %75’ini rahatlıkla hatırlayabilir.

En kötü not en iyi hafızadan daha iyidir.

NOT DEFTERİNİN AMACI

Yapılan işlerin sürekli olarak kaydedilmesini sağlar

Görev esnasında meydana gelen olaylar sağlıklı olarak kaydedilir

Hafızada tutulamayan bilgiler muhafaza edilir

Delil olarak kullanılabilir

NOT ALMANIN ÖNEMİ ve KURALLARI

Not alma görevlilerin gözlemlerini eksiksiz olarak yazıya geçirilmesini sağlar

1-Not defterinin kapağına düzenleme tarihi ve düzenleyen yazılmalı

2-Tüm girişler belirli aralıkla olmalı

3-O gün hiç bir şey olmamış olsa bile başlama ve bitiş saatleri belirtilmeli

4-Hiç bir şey silinmemeli

5-Yapraklar numaralanmalı ve yırtılmamalı

6-Boş yaprak bırakılmamalı

7-Değişiklik yapılması gerekiyorsa tek çizgi ile çizilip doğrusu yazılmalıdır.

NOT ALMA TEKNİKLERİ

• Bütün notlar elle yazılmalı
• Olayın hemen akabinde yapılmalı
• Tarih, saat, önemli mesaj ve talimatlar, bağlantı kurulan şahıs isimler, gerektiğinde kroki çizilir, hava durumu belirtilir,aydınlanma durumu belirtilir
• Silinti ve kazıntı yapılmamalı
• Alakasız bilgiler yazılmamalı
• Kişisel düşünce ve yorum yapılmamalı
• Tarafsız not alınmalı

ŞÜPHELİ,EŞKAL VE EŞYA TARİFİ

EŞKAL:Görgü tanıklarının tanımlamalarına uygun olarak olayla ilgili muhtemel kişilerin kimlik tespitlerinde ana ayırt edici özellikleri olan, alın, kaş, göz, burun, ağız, kulak, yanak, çene, yüz çizgileri, yüz şekli ve bunların birleşmesinden oluşan resimdir.

EŞKAL TESPİTİ

Eşkal tanımlanmasında üç unsura dikkat edilmeli

1-Şahsı diğer insanlardan ayıran fiziki özellikleri algılamak

2-Hafızadaki bilgileri akılda tutmak

3-İlgililere süratle bilgi vermek

EŞKAL TARAFİNDE BELİRTİLECEK ÖZELLİKLER

Boy,yaş,cinsiyet, fiziki yapı, ırk ve milliyet, ten rengi, kafa yapısı, saçlar, yüz yapısı, alın yapısı, kaş yapısı, gözler, burun, ağız yapısı, bıyık, sakal, dişler, kulaklar, çene, yanak, boyun yapısı, omuz yapısı, göğüs, eller, kollar, görülebilir yaralar, yürüyüş, kıyafet, takılar, konuşma

İNSANLARDA DEĞİŞMEYEN NİTELİKLER

• Boy
• Belirgin sakatlıklar
• Fiziksel yapı
• Kekemelik,pelteklik, yavaş konuşma
• Sağırlık, dilsizlik
• Ameliyat izleri
• Yüz rengi, yanık izleri

EŞYA TARİFİ

Nesnenin cinsi, şekli,markası, seri numarası, ebatları, tahmini ağırlığı, hacmi, yapım yeri ve yılı, yapımında kullanılan maddeler, varsa fotoğrafı ve diğer hususlar belirtilir

RAPOR YAZMANIN TANIMI, AMACI ve ÖNEMİ

Rapor, herhangi bir iş veya olay sonucu yapılanların, elde edilen bilgi, belge, duyum ve düşüncelerin belirli bir düzen dahilinde yazılı olarak bildirilmesidir.

Rapor, verilen bir görevin yapılması ile ilgili olabileceği gibi, yine görev sırasında rastlanan, görülen ve işitilen bir hususun ilgililere bildirilmesi gayesiyle de yazılabir.

Rapor aksi ispat edilene kadar geçerlidir

RAPOR YAZILIRKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Temel amaç üstlerin ve diğer görevlilerinin bilgilendirilmesidir.

Kağıdın üst orta bölümüne RAPOR yazılmalıdır

Görevi veren makama hitaben yazılmalı

Objektif yazılmalı

Silinti ve kazıntı yapılmamalı

Olaylar kronolojik sıraya göre yazılmalı

Mağdur, şüpheli ve tanıklar belirtilmeli

Olayın özeti yapılmalı

Bilgilerin kimden alındığı belirtilmeli

Hava ve ışık durumu belirtilmeli

Olayın tarihi ve saati yazılmalı

Olay yerinin tarifi yapılmalı

Olayla ilgili devam eden durumun olup olmadığı belirtilmeli

Rapor sonucunda görevli kanaatlerini belirtmelidir.

RAPOR TÜRLERİ

Sözlü Rapor

Görsel Rapor

Elektronik Rapor

Yazılı Rapor

RAPOR YAZARKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Rapor yazmadaki amaç üstleri bilgilendirmektir.

Raporlar kolayca okunabilmeli,anlaşılır,kısa ve net olmalıdır.

Yorumlar kendinize ait olmalı,üçüncü,dördüncü bir şahsın yorumu olmamalıdır.

Raporlar içeriğine göre ihbar kabul edilir. Rapor tanzim eden kişi tanık durumuna düşer.

Raporlar iki kişi tarafından imzalandıklarında tutanak yerine geçmektedir.

Genel olarak yazıda bir tür kalem kullanılmalıdır. Mürekkep veya kalem değişikliği  bu olayla ilgili bilgilerin sonradan doldurulduğu izlenimi uyandırabilir.

Yazıda hiçbir silinti ve kazıntı yapılmamalı, daksil vb. Şeyler kullanılmamalıdır.

Mahkemede tanık durumuna düşüleceği unutulmayarak olayı ve bilgileri net şekilde ifade edip,doğruluğu ispat edilemeyecek hayal ürünü bilgiler yazılmamalıdır.

Olayla ilgili bilgiler açı ve tarafsız olarak kaydedilmelidir.

Elde edilen bilgilerin kimden? Ne zaman? Nasıl? alındığı belirtilmelidir.

Olaya müdahale edildi ise, eşyaların konumu,zaman belirlenmelidir.

Yapılan arama başka yazı girmeyecek şekilde dizayn edilmelidir.

Raporun tanzim edildiği tarih ve zamanda  sonunda belirtilmelidir

ÖNLEME ARAMASI

Korumakla yükümlü olunan yerlere giren şahısların üzerlerinde veya eşyalarında güvenliği tehlikeye düşürücü maddelerin varlığının tespit edilmesi veya teslim etmemesinde ısrar etmesi durumunda kişilerin ve eşyaların üzerinde yapılan araştırma işlemidir.

Arama işlemi, adli olayları ilgilendirmesi nedeniyle genel kolluk kuvvetlerine bilgi verilmek suretiyle olaya müdahale etmelerinin sağlanması gereklidir.

Acil durumlarda kişilerin üzerlerindeki veya bagajlarındaki aletlerle suç işleme ihtimalleri varsa özel kolluk kuvveti genel kolluk kuvvetlerine hemen haber verir ve arama tedbirine başvurabilir.

Arama için;Kontrol noktalarında yardımcı güvenlik cihazlarından da yararlanılır.

Kontrol noktası 24 saat görev yapacak şekilde düzenlenmelidir. Dıştan aydınlatılmalı, personelin gözetleme yapmasını sağlayacak camlı bölme bulunmalıdır. İçerisinde acil haberleşme sistemleri mutlaka olmalıdır.

FİZİKİ GÜVENLİK TEDBİRLERİ

Korumakla görevli olunan bina, tesis ve bölgelerde istenmeyen şahısların, yabancı maddelerin girmesini çıkmasını engellemek veya zorlaştırmak, bilinen  maddelerin haricinde yabancı maddelerin kontrol edilmeden giriş ve çıkışlarını engellemek,hırsızlık,soygun,sabotaj yangın vb. Olayların meydana gelmesini güçleştirmek veya önlemek için oluşturulan maddi engellerdir.

Bu engeller;      Caydırıcı olmasının yanında tehdit meydana geldiğinde tehdidi geciktirerek görevlilerin müdahalesini sağalamaya yönelik tedbirlerdir.

a)Duvarlar,beton engeller:

Korunan yerin özelliğine göre çevresi duvarlar veya betonla yapılan engellerdir.

b)Tel örgü:

Çevre koruma sistemleri açık arazide bir bölgeye yapılacak giriş ve çıkışları denetlemek amacıyla kullanılır. Kullanılacak fiziksel engellerin nitelikleri ve yükseklikleri oranında güvenlik artırılmış olur.

Tel örgüler, girişe teşebbüs eden veya girişe hazırlık yapan şahısları fiziksel ve psikolojik açıdan caydırılmasını sağlar.

c)Çevre güvenliği erken algılama ve uyarı sistemleri:

Tel örgü veya tesisi edilen fiziki engeller aşılmaya çalışıldığında veya aşındığında tehdide algılayan kontrol merkezine alarm bilgisini ulaştıran elektronik sistemlerdir.

Fiziki engellerin üzerine monte edilebildiği gibi toprak altına basınç,titreşim gibi verilere duyarlı toprak altı sistemleri ve fiziki engel gerisine yerleştirilen mikrodalga veya infrared ışıklı sistemlerdir.

d)Bariyer:

 Korumakla yükümlü olunan yerlerin ana girişlerinde giriş ve çıkışa açılan kapının fiziki engellerle teşkil edildiği yerdir.

Özelliği kişilerin isteğine bağlı olarak açılıp kapanabilmesidir. Giriş kartına sahip araçlar veya şahıslar kartlarını  cihaza okutmak suretiyle içeri girebilmektedir.

Bariyer acil durumlarda korunan yere giriş ve çıkışı engellemek araç ile de kullanılır.

f)Aydınlatma:

Gündüz saatlerinde yapılan koruma görevinin karanlık saatlerde de sürdürülmesi amacıyla aydınlatma yapılabilir. Hırsızlığa ve sabotaja karşı etkin bir fiziki tedbirdir.

Aydınlatma  korunan yerin devamlı gözlem altında bulundurulmasını sağlamak için gereklidir. Gerektiği gibi kullanıldığı takdirde görevi kolaylaştıracak ve personelden istifadeyi sağlayacaktır.

Aydınlatma sistemleri korunan yerin özelliğine göre farklı şekilde yapılmaktadır.

d)Kilitler: Girmelere engel olunmayacağı ancak girmeyi geciktirme vasıtası olarak kullanılır. Anahtarla açılan kilit

sistemler olabileceği gibi manyetik olarak ta açılan kilit sistemleri mevcuttur. Türk atasözü “Hırsıza kilit dayanmaz” sözü yerinde söylenmiş bir sözdür.Kilitlerin herkes tarafından açılabileceği göz önüne alınarak değişik tedvirler alınmalıdır.

e)Kartlı giriş çıkış kontrol sistemleri: Korunmak istenen bölgenin kapı girişine yerleştirilir. Doğru kart ve doğru kişi giren bir kullanıcı korunan bölgeye girmek istediği zaman manyetik kilit kapıyı açar. Kullanıcı içeri girdikten sonra da kapı kilitlenmektedir. Çıkarken de aynı şekilde dışarı çıkılır.

f)Turnike geçiş sistemleri:

Sadece izin verilen kişilerin geçişini sağlayan elektro mekanik geçiş sistemleridir.Turnike sistemleri diğer güvenlik sistemlerine bağlanıp uyumlu çalıştırılabilir.CCTV sistemleri turnikelerde geçişte doğabilecek sorunda çekim yapmaya ve kayda başlayabilir. Tehlike durumunda elle açılabilir.

g)İkaz Levhaları:

Korumakla yükümlü olunan yerleri yetkisiz kişilerin girişlerini engellemek, caydırmak, faydalanan kişileri bilgilendirmek amacıyla uygun mesafeden görülebilecek şekilde asılan levhalardır.

YARDIMCI GÜVENLİK CİHAZLARI

Kontrol noktalarından geçen şahısların üzerlerini elle aramak hoş olmayan görüntüler oluşturmaktadır. Yapılan görevi çabuklaştırmak ve kolaylaştırmak için güvenlik cihazları kullanılır.

a-) El detektörü: Metale karşı duyarlı cihazlardır. Yalnızca metal cisme yakın tutulduğu zaman istenen sonuç alınır. Göreve başlamadan önce mutlaka normal olup olmadığı kontrol edilir.

b-) Metal detektör: Silah ve patlayıcıların önceden algılanarak güvenliğin sağlanması amacıyla geliştirilen metal ve silah algılama sistemleri güvenliğin kritik olduğu yerlerde yaygın olarak kullanılmaktadır.

c-) X-ray cihazı : Kişilerinin el bagajlarının içlerinde tehlikeli madde olup olmadığını tespit etmek amacıyla düşük radyasyon ile çalışan cihazlardır. Cihazlar üç ana üniteden oluşur;

1. X ışını ünitesi,
2. Ekran,
3. Kontrol paneli,

d-) Kelepçe: Güvenlik görevlileri için zor kullanma güvenlik aletidir. Kaçması muhtemel sanıklar, kendisine veya çevresine zararı olabilecek kişilerin zarar görmemesi amacıyla kullanılır.

e-) Cop: Sert ağaçtan ve plastikten imal edilmiş çeşitli uzunlukta savunma ve saldırıyı etkisizleştirmek için kullanılan yardımcı güvenlik aletidir.

f-) Silah: Güvenlik görevlisinin kendisine korumakla yükümlü olduğu yere veya başkalarına herhangi bir silahlı saldırı olduğunda kullanılabileceği, kullanılma şartları yasalarla belirlenmiş aletlerdir.

g-) Alarm: Her güvenlik noktasında herhangi bir sorun çıktığında amirlere, genel kolluk kuvvetlerine bildirmek amacıyla kullanılan haberleşme sistemidir.

h-) Güvenlik kamerası: Belli bir merkezden kurumun özelliklerine göre yerleştirilen kameralarla yapılan

izlemedir. Binalar çevresi, tel örgüler çevresi, ulaşılması her zaman mümkün olmayan yerlerin çevresi, giren-çıkan şahısların kontrol edildiği,görüntülerin tespit edildiği sistemdir.

TUTANAKLAR

Tutanak, görevliler önünde cereyan eden bir işlemde, görüşülen ve konuşulan konuların yazılı olarak tespit edilmek üzere düzenlenen ve ilgililer  tarafından imzalanan belgedir.

Güvenlik görevlileri  ifa ettikleri hizmet sırasında herhangi bir olayı tespit ederken, gördükleri, duydukları, konuştukları ve bizzat yaptıkları araştırmaları açıklamak için hazırladıkları ve imzaladıkları yazılı belgeye de tutanak denir.

Tutanaklar, Kanun hükümleriyle hukukta öngörülen şartlara uygun düzenlendiği takdirde delil niteliği taşıyan ve hukuken aksi sabit oluncaya kadar geçerli belgeler olarak nitelendirilmişlerdir.

 Tutanaklar bu özelliklerinden dolayı suçu aydınlatmada birinci derecede geçerli olan belgelerdir.

TUTANAKLARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ

a) Şekil şartları

b) İçerik (muhteva) şartları

A)Şekil Şartları

Yasalarımız, tutanakların düzenlenmesinde uygulanacak belli bir ekil şartı aramamaktadır. Ancak, uygulamada geleneksel ve alışılmış yöntem ve kurallar vardır. Bu kurallar;

1-Tutanaklar daktilo ile yazılabileceği gibi gerektiğinde okunaklı olması kaydıyla

el yazısıiledeyazılabilir.

2-Tutanaklar kağıdın yalnız bir yüzüne yazılır.

3- Tutanaklar belli boyuttaki kağıtlara yazılır. Resmi yazılarda olduğu gibi, tutanaklar da tam dosya A4 veya yarım dosya A5 kağıdına yazılır.

4- Tutanakta yer alan olaylar bir zaman sıralamasına göre yer almalıdır.

5- Tutanakların yazılmasına tarih ile başlanır, tarih ile bitirilir.

6- Birden fazla kağıda yazıldıklarında ikinci ve devam eden sayfalarına sayfa numarası verilir. İfade tutanaklarında ikinci sayfadan itibaren kimin ifadesi olduğu kağıdın üst ortasına yazılır.

7- Tutanakların birden fazla kağıda yazılması durumunda son sayfada imza bölümüne ad ve soyadı yazılı olanlara tutanağın her sayfasına adı soyadı yazılmadan imza attırılır. Sonuç bölümünde tutanak kaç sayfa düzenlenmişse yazılır.

8- Tutanakların tanziminde Anayasa ve Kanun dili kullanılır. İmla ve dilbilgisi kurallarına uyulur.

Bir tutanak:

a) Başlık

b) Giriş

c) Metin

d) Sonuç

e) Tarih ve Saat

f) İmza bölümlerinden oluşur.

Yasalar her ne kadar uyulması gerekli şekil şartlarını belirlememişse de, uygulamada birliğin sağlanması için tutanakların kolay okunması ve anlaşılır olması bakımından bu kurallara uyulması gerekir.

b) İçerik Şartları

Yasalar tutanakların belli bir şekle uyularak yazılmasında herhangi bir şart aramazken, içerik olarak bazı şartlara uyulmasını ve tutanak kapsamında bazı kavram ve hususların yer almasını öngörmektedir. Yasanın öngördüğü hukuki şartların biri veya birkaçının noksanlığı tutanağı hukuken geçersiz kılabilmektedir. Tutanak düzenlenirken öngörülen bu hukuki şartlara uyulması, tutanağa geçerli delil olma niteliğini kazandırmaktadır .Tutanak düzenlenirken içeriğinde bulunması gerekli şartları iki ana başlıkta inceleyeceğiz:

a) Hukukun öngördüğü şartlar

b) Tutanakta bulunması gereken diğer hususlar

Hukukun Öngördüğü Şartlar

Mevzuatımız, yazılı belgenin tutanak olarak kabul edilebilmesi için bazı hukuki şartları taşıması gerektiğini öngörmüştür. 

Bunlar;

1- Yazılı belgenin TUTANAK olduğunun belirtilmesi,

2- Hangi amaç için (ADLİ-İDARİ) düzenlendiğinin yazılması,

3- Tutanağın düzenlendiği YER’in belirlenmesi,

4- Tutanağın düzenlendiği TARİH’in belirlenmesi,

5- Tutanağın imzalanması ve imzadan çekilme (imtina) söz konusu ise NEDENLERİNİN belirtilmesi,

6- Tutanakta adı geçenlerin beyanlarını ÖZGÜR İRADESİ ile verdiğinin açıkça yazılması,

7- İmzası bulunanlara tutanağın OKUTULDUĞU’nun veya okuma yazma bilmeyenlere OKUNDUĞU’nun belirtilmesi,İfade ve sorgu tutanaklarında yukarıda yazılı şartların yanında;

8- Sorgu tutanaklarında şüpheliye İSNAT edilen suç, MÜDAFİ tayin hakkı ve SUSMA hakkının bulunduğu sanığa söylendiği tutanakta belirtilecektir. Bu haklar yerine getirilmemişse sebepleri yazılacaktır.

Bu hukuki şartların bir veya birkaçının noksanlığı tutanağı geçersiz kılabilmektedir.

Tutanakta Bulunması Gereken Diğer Hususlar

1- Tutanağın düzenlenme amacına ve konusuna uygun ismi olmalıdır. Böylece yazılı belgenin ilk bakışta tutanak olduğu anlaşılır ve ona göre işlem yapılır. (ifade, yüzleştirme, suç yeri vb.) Başlık bölümünde tutanağın ismi kısa olabileceği gibi uzun da yazılabilinir.

Ancak, tutanağın ismi çok uzun yazılacaksa veya tutanağın ana amacı ve kapsamını göstermede tereddüt ediliyorsa sadece TUTANAK yazılması yeterlidir. Tutanağın, ismi kağıdın üst orta kısmına BÜYÜK harflerle yazılır.

2- Tutanak, suç veya olayın haber alındığı tarihi ve öğrenme şekline dair bilgileri taşımalıdır.

3- Tutanaklarda suçun işlendiği tarih ve yer belirtilmelidir. Olay yeri için İl ve İlçe adı yazmak yeterli değildir. Olay yeri en ince ayrıntılarına girerek anlatılmalı semt, sokak, bina olarak hatta daire olarak yazılmalıdır. Tutanakta suçun işlendiği tarih yazılmalıdır. Tutanakta suçun işlendiği tarih yazılmalıdır.

(Dava ve Ceza zaman aşımının hesaplanması için önemlidir. Tutanakta tespit edilen tarih, dava ve ceza zaman aşımının başlangıç tarihidir.)

4- Suç yerindeki mevcut iz ve deliller tutanaklarda yer almalıdır.

Suç yerindeki iz ve delillerin bulundukları yer ve durumları çok iyi tespit edilmelidir.

Delillerin, cins, ağırlık, ebat, renk ve diğer özellikleri değiştirilemeyecek şekilde ayrıntılarıyla yazılmalıdır. Suçun niteliğine göre bazı iz ve delillerin mevcut olduğu yazıldığı gibi yokluğu da yazılmalıdır.

5- Tutanaklarda zanlı, mağdur ve tanıklarla ilgili bilgiler bulunmalıdır. Tutanaklarda şahsın suçtaki sıfatı (tanık, mağdur, müşteki, zanlı) tespit edilip yazılır. Adı geçenlerin açık kimlikleri belirtilir. Tutanak içinde isim karışıklığının önlenmesi bakımından bu sıfatlar ismin hemen önüne yazılmalıdır.

6- Tutanaklarda tarafların beyanlarına yer verilebilir. Tarafların olay hakkındaki bilgi ve gördüklerini belirtip suç hakkındaki beyanları kısa ve öz olarak yazılabilir.

7- Tutanakta polisin gözlemleri yazılabilir. Görevlilerin gözlemleri ile tanık ve mağdurdan aldıkları bilgiler ile suçun işleniş şeklinin uyumluluğu kontrol edilmeli ve bu bilgilerin olay yeri, suçun işlenişi ve zanlı ile ilişkisinin uyumlu olup olmadığı tutanakta belirtilmelidir.

8- Araştırma ve soruşturma sonucu meydana çıkan suç unsuru şeylere tutanakta yer verilir. Manevi unsuru teşkil eden ihmal, kast veya kusurun bulunup bulunmadığı açıkça belirtilmelidir

TUTANAKLARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ

1. Tutanaklar aksi sabit oluncaya kadar hukuken geçerli belgelerdir.
2. Tutanakta olayın aydınlatılmasına yarayacak iz ve delillere, sanık, mağdur ve tanıklara ait bilgilerin açık olarak belirlenmesi şarttır.
3. Tutanakların başlık ve sonuç bölümünde tutanak oldukları belirtilmektedir.
4. Tutanaklar düzgün, kısa, anlaşılabilir ifade ile yazılmalıdır.
5. Tutanakta suçun unsurları cezayı arttıran ve azaltan veya tamamen ortadan kaldıran sebebler olduğundan bu durumların çok iyi belirtilmesi gerekir

6.Özellikle ifade tutanaklarında ifade verenin kimliği, işlemin yapıldığı yer, tarih ve hazır bulunanlar ile sıfatları mutlaka yazılmalıdır.

7.Birden fazla kullanılan kağıdın her sayfa altı mutlaka imzalanmalı ve sayfaları numaralandırılmalıdır.

8.Tutanaklarda silinti ve kazıntı yapılmamalı, yanlış üzeri çizilerek yanına doğrusu yazılmalıdır.

9.Tutanağın yazımı sırasında kalem veya daktilo değiştirilmez. Ancak, mecbur kalındığında bu durum tutanak içinde belirtilmelidir.

10.Tutanaklar en az üç imzalı olmalıdır.

TUTANAK ÇEŞİTLERİ

1. Olay tespit tutanağı
2.  Yakalama tutanağı
3.  Arama tutanağı
4.  Zaptetme(el koyma) tutanağı
5.  Suçüstü tutanağı
6.  Yangın tutanağı
7.  Trafik kaza tutanağı
8. teslim-tesellüm tutanağı

OLAY YERİ TESPİT TUTANAĞI

TANIM : Suçun işlendiği yerin genel ve özel durumu  suç izlerinin ve olay yerinde ele geçen belge ve elde edilen bilgi delil olma özelliğine sahip olanların yazılı olarak tespit eden tutanaktır.

Suç konusu elde edilen eşya veya malın değer, cins miktar şekil renk en boy gibi tanımlayıcı özellikleri yazılır.

 CMK’ DA “YAKALAMA VE YAKALANAN KİŞİ HAKKINDA YAPILACAK İŞLEMLER”

MADDE 90.

(1) Aşağıda belirtilen hâllerde, herkes tarafından geçici olarak yakalama yapılabilir:

a) Kişiye suçu işlerken rastlanması.

b) Suçüstü bir fiilden dolayı izlenen kişinin kaçması olasılığının  bulunması veya hemen kimliğini belirleme olanağının bulunmaması.

CMK’ DA “YAKALAMA VE YAKALANAN KİŞİ  HAKKINDA YAPILACAK İŞLEMLER”

MADDE 90. –( devam maddeleri)

(2) Kolluk görevlileri, tutuklama kararı veya yakalama emri düzenlenmesini gerektiren ve gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde; Cumhuriyet savcısına veya âmirlerine derhâl başvurma olanağı bulunmadığı takdirde, yakalama yetkisine sahiptirler.

MADDE 90. –( devam maddeleri)

(3) Soruşturma ve kovuşturması şikâyete bağlı olmakla birlikte, çocuklara, beden veya akıl hastalığı, malûllük veya güçsüzlükleri nedeniyle kendilerini idareden aciz bulunanlara karşı işlenen suçüstü hallerinde kişinin yakalanması şikâyete bağlı değildir.

MADDE 90. –( devam maddeleri)

(4) Kolluk, yakalanan kişiye kanunî haklarını derhâl bildirir.

  (5) Birinci fıkraya göre yakalanıp kolluğa  teslim edilen veya ikinci fıkra uyarınca görevlilerce yakalanan kişi,düzenlenecek soruşturma belgesiyle birlikte hemen Cumhuriyet Savcılığına gönderilir.

MADDE 90. –( devam maddeleri)

(6) Yakalama emrine konu işlemin yerine getirilmesi nedeniyle yakalama emrinin çıkarılma amacının ortadan kalkması durumunda mahkeme, hâkim veya Cumhuriyet savcısı tarafından yakalama emrinin derhâl iadesi istenir.

Yakalanan veya tutuklanan kişilerin nakli

MADDE 93. – (1) Yakalanan veya tutuklanarak bir yerden diğer bir yere nakledilen kişilere, kaçacaklarına ya da kendisi veya başkalarının hayat ve beden bütünlükleri bakımından tehlike arz ettiğine ilişkin belirtilerin varlığı hâllerinde kelepçe takılabilir.

Yakalamanın ilgililere bildirilmesi

MADDE 96. – (1) Soruşturma ve kovuşturması şikâyete bağlı olan suç hakkında 90. maddenin üçüncü fıkrasına göre şikâyetten önce şüpheli yakalanmış olursa şikâyete yetkili olan kimseye ve bunlar birden fazla ise hiç olmazsa birine yakalama bildirilir.

MADDE 97. – (yakalama tutanağı)

(1) Yakalama işlemi bir tutanağa bağlanır. Bu tutanağa yakalananın, hangi suç nedeniyle, hangi koşullarda, hangi yer ve zamanda yakalandığı, yakalamayı kimlerin yaptığı  hangi kolluk mensubunca tespit edildiği, haklarının tam olarak anlatıldığı açıkça yazılır.

ARAMA

Olayı aydınlatan delil niteliğindeki belgeleri ve bazı hallerde de suçta kullanılmak üzere hazırlanan suç işlemeye elverişli maddeleri elde etmek amacıyla şahısların üzerinde, ikametgah ve iş yerleriyle, kanunun verdiği yetkiyle ve kanuni usul ve şartlarına uyularak yapılan usul işlemine ARAMA denir.

Bu işlemler sonucunda yazılı düzenlenen tutanağa ARAMA TUTANAĞI ismi verilmektedir.

ARAMA

Arama Kayıp veya gizli bir nesneyi bulmaya yönelik bir eylemdir.

Suç işlendiğinde şüphe edilen kişinin yakalanması,

Soruşturmada faydalı ipuçlarını ve suç delillerini ele geçirilmesi,

Suç izlerinin takip edilmesi amacıyla yapılabilir.

CMK’ DA ARAMA İŞLEMİ HAKKINDA  HUKUKİ DAYANAK

Şüpheli veya sanıkla ilgili arama

ADDE 116. –

            (1) Yakalanabileceği veya suç delillerinin elde edilebileceği hususunda makul şüphe varsa; şüphelinin veya sanığın üstü, eşyası, konutu, işyeri veya ona ait diğer yerler aranabilir.

 Diğer kişilerle ilgili arama

MADDE 117-

(1) Şüphelinin veya sanığın yakalanabilmesi veya suç delillerinin elde edilebilmesi amacıyla, diğer bir kişinin de üstü, eşyası, konutu, işyeri veya ona ait diğer yerler aranabilir.

MADDE 117-(devamı)

(2) Bu hâllerde aramanın yapılması,aranılan kişinin veya suçun delillerinin belirtilen yerlerde bulunduğunun kabul edilebilmesine olanak sağlayan olayların varlığına bağlıdır.

MADDE 117-(devamı)

(3) Bu sınırlama, şüphelinin veya sanığın bulunduğu yerler ile, izlendiği sırada girdiği yerler hakkında geçerli değildir

Gece yapılacak arama

MADDE 118.

(1) Konutta, işyerinde veya diğer kapalı yerlerde gece vaktinde arama yapılamaz.

(2) Suçüstü veya gecikmesinde sakınca bulunan hâller ile yakalanmış veya gözaltına alınmış olup da firar eden kişi veya tutuklu veya hükümlünün tekrar yakalanması amacıyla yapılan aramalarda, birinci fıkra hükmü uygulanmaz.

Arama kararı

MADDE 119.

(1) Hâkim kararı üzerine veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının yazılı emri ile kolluk görevlileri arama yapabilirler.

Arama kararı

MADDE 119.(devamı)

(2) Arama karar veya emrinde;

1. a) Aramanın nedenini oluşturan fiil,
2. b) Aranılacak kişi, aramanın yapılacağı konut veya diğer yerin adresi ya da eşya,
3. c) Karar veya emrin geçerli olacağı zaman süresi,

Açıkça gösterilir.

Arama kararı

MADDE 119.(devamı)

(3) Arama tutanağına işlemi yapanların açık kimlikleri yazılır. Arama sonucunda bazı eşyaya el koyma söz konusu olduğunda 127. maddenin birinci fıkrası hükmü uygulanır.

Arama kararı

MADDE 119.(devamı)

(4) Cumhuriyet savcısı hazır olmaksızın konut, işyeri veya diğer kapalı yerlerde arama yapabilmek için o yer ihtiyar heyetinden veya komşulardan iki kişi bulundurulur.

Aramada hazır bulunabilecekler

MADDE 120. – (1) Aranacak yerlerin sahibi veya eşyanın zilyedi aramada hazır bulunabilir; kendisi bulunmazsa temsilcisi veya ayırt etme gücüne sahip hısımlarından biri veya kendisiyle birlikte oturmakta olan bir kişi veya komşusu hazır bulundurulur.

Aramada hazır bulunabilecekler

MADDE 120.(devamı)

(2) 117. maddenin birinci fıkrasında gösterilen hâllerde zilyet ve bulunmazsa yerine çağrılacak kişiye, aramaya başlamadan önce aramanın amacı hakkında bilgi verilir.

(3) Kişinin avukatının aramada hazır bulunmasına engel olunamaz.

Arama Sonunda Verilecek Belge

MADDE 121. – (1) Aramanın sonunda hakkında arama işlemi uygulanan kimseye istemi üzerine aramanın 116 ve 117. maddelere göre yapıldığını ve 116. maddede gösterilen durumda soruşturma veya kovuşturma konusu fiilin niteliğini belirten bir belge ve istemi üzerine el konulan veya koruma altına alınan eşyanın listesini içeren bir defter ve eğer şüpheyi haklı kılan bir şey elde edilmemiş ise bunu belirten bir belge verilir.

MADDE 121. -(2) Birinci fıkrada belirtilen belgelerde, hakkında arama işlemi uygulanan kimsenin, el konulan eşyanın mülkiyetine ilişkin görüş ve iddialarına da yer verilir.

12.DERS

ZAPTETME (EL KOYMA)

Tanım: suçun sübut delillerinden olan her türlü eşya ve mallar olayın aydınlatılmasında ipucu niteliği olan yürürlükteki kanunlara göre müsadereye tabi olan eşyalara (hırsızlık malı gibi) el konularak sahibinin rızasına bakılmaksızın  tasarruf hakkını geçici olarak kaldırılma ve emniyet altına alınmasıdır.

Bu işlem sonucu yazılı düzenlenen tutanağa ZAPT ETME TUTANAĞI ismi verilmektedir.

CMK -MADDE 127. –

(1) Hâkim kararı üzerine veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının yazılı emri ile kolluk görevlileri, el koyma işlemini gerçekleştirebilir.

(2) Kolluk görevlisinin açık kimliği, el koyma işlemine ilişkin tutanağa geçirilir.

CMK -MADDE 127. –

(3) Cumhuriyet savcısının yazılı emri yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını elkoymadan itibaren kırksekiz saat içinde açıklar; aksi hâlde elkoyma kendiliğinden kalkar.

 (4) Zilyetliğinde bulunan eşya veya diğer malvarlığı değerlerine elkonulan kimse, hâkimden her zaman bu konuda bir karar verilmesini isteyebilir.

CMK -MADDE 127.

(5) Elkoyma işlemi, suçtan zarar gören mağdura gecikmeksizin bildirilir.

(6) Askerî mahâllerde yapılacak elkoyma işlemi, hâkim veya Cumhuriyet savcısının istem ve katılımıyla askerî makamlar tarafından yerine getirilir

EL KOYMA İŞLEMİ

Suça konu olan eşya ve mallar

Suçta kullanılmak üzere hazırlanmış her türlü aletler

Suçta kullanılan her türlü alet veya silahlar

Suç işledikten sonra iz kalan eşyalar suçun işlenmesi sonucu meydana gelen ve soruşturma için delil olmak üzere faydalı görülen eşyalar

Kanunen yapılması, satılması kullanılması ve bulundurulması suç olan alet ve diğer malzemeler

Kanunlarca müsadereye tabii tutulmuş eşyalar

Ruhsatsız taşınan veya ulundurulan silahlar  Sahibinin rızasına bakılmaksızın geçici olarak el konulur.

SUÇÜSTÜ İŞLEMLERİ

Suçüstü olaylarının toplum üzerindeki etkisi daha kuvvetli olduğundan sanığın kısa sürede pratik yargılanması, kişi ve toplum açısından yararlı görüldüğünden dolayı işlemler 3005 sayılı yasaya göre yapılmaktadır.

SUÇÜSTÜ KANUNU UNSURLARI

İşlenmekte Olan Suç

Suçu işleyenin suçu işlerken, neticeyi gerçekleştirirken görüldüğü suçlardır.

Bu durumda suçlu suçunu reddetmekte güçlük çekecektir.

Suç İşlenmesinden Hemen Sonra Yakalananın İşlediği Suç:

Sanık suçu işlerken başkaları tarafından görülmemiştir. Fakat suçun işlenmesinden hemen sonra suçtan zarar gören mağdur veya görgü tanıkları tarafından takip edilerek  yakalanmasıyla şahıs hakkında suçu işlendiğine dair kuvvetli belirtiler bulunmaktadır.

Suç İşlendiğini Gösterir Eşya Ve    İzlerle Yakalanan Kişinin İşlediği Suç:

Sanık suçu işlerken görülmemiş ve takiple yakalanmamıştır.

Ancak suçu çok az önce işlediğini gösteren eşya ve izlerle (suç aleti silah, bıçak veya çalınan eşya) birlikte yakalanmıştır.

Henüz İşlenmiş Olan Suç:

Sanık suçu işlerken,

Görülmemiş ,takiple yakalanmamış ve suç delili teşkil edecek eşya ve eserler elde edilememiştir.

Ancak suçu işleyip bitirmiş olan Sanık suçu işlediği yerde bulunmaktadır.

Olay yerinde bulunması suçun başkası tarafından işlenmiş olma olasılığını yok  etmiştir.

Suçüstüne ilişkin suçlarda suçüstü kanunu hükümleri uygulanabilmesi için failin yakalanması şarttır.

Siyasi amaçlı suçlar,

Asliye mahkeme olmayan kasaba ve köylerde,

Özel yargılama usullerine göre soruşturması ve kovuşturulması izin alınmasına bağlı suçlarda,

Kabahat suçlarında, suçüstü uygulanmaz

SUÇÜSTÜ SORUŞTURMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Suçüstüne giren suç işlendiğini öğrenen görevli süratle olay yerine hareket ederek bu suçtan dolayı takip olunan şahısın yakalanması sağlanır.

Genel kolluğa bilgi verilir.

Kolluk gelinceye kadar suç delillerini temin ve elde eder.

Kolluk tarafından cumhuriyet savcılığına derhal haber ve bilgi verilir.

Alınacak talimat doğrultusunda hareket edilir.

Suç taraflarının kimlikleri ve imzaları bulunan suçüstü tutanağı düzenlenir.

Suçtan zarar görenin şikayeti, müracaat ve şikayet tutanağı ile ayrıca yazılı tespit edilir

Suçun yeri ve suçlunun kimliği mutlaka tespit edilecektir.

Suçun 24 saat içinde incelemesinin ve sanığın mahkemeye sevk işlemlerinin yapılabilmesi açısından Suçun işleniş saati çok önemli olduğundan zaman kaydedilirken hassas titiz olunmalıdır.

Memurların karıştığı olaylarda görev yaptığı kurum ve kuruluştan memurun suç tarih ve saatinde görevli olup olmadığıyla ilgili resmi belge alınır.

Nüfus kayıt örneği temin edilir.

TESLİM-TESELLÜM İŞLEMİ

TCK veya özel kanunlar tarafından müsadereye tabi tutulmayan veya yapılan soruşturmada suçla ilgisi bulunmadığı anlaşılan ve adli makamlara gönderilmesinde adli bir karar veya lüzum bulunmayan eşyanın zanlıya, mağdura veya üçüncü şahsa geri verilmesidir.

Eşya (kaçak eşya) müsadereye konu olan eşyalardan ise kesin olarak geri verilmeyecektir.

Eşya müsadereye konu olmayan eşyalardan ise ve adli emanette bulundurulmasında bir fayda yoksa eşya geri verilir.

Mala karşı işlenen bütün suçlarda mağdura ait, üzerinde üçüncü şahıslarca hak iddia edilmeyen eşya sahibine geri verilir.

Şüphelinin evinde,işyerinde veya üzerinde yapılan aramalarda bulunan suçla ilgili olmadığı anlaşılan eşyalar geri verilir.

Soruşturmayı yapan görevlilerce eşyanın teslim edildiğine dair bir tutanak düzenlenir.

Bu tutanakta;

Eşyanın cins,marka model numara gibi benzerlerinden ayırmaya yeterli bütün nitelikleri uzman kişilerce takdir edilen değeri, hangi suçtan dolayı kimden nereden ve ne şekilde alınmış olduğu yazılır.

Başlık bölümü:

Kağıdın üst orta kısmına büyük harflerle “TESLİM TESELLÜM TUTANAĞI” yazılır

SOSYAL İLİŞKİLER

Genel kolluk kuvvetleri ile ilişkiler ;

Genel kolluk kuvvetleri personeli jandarma ve polis 5188 sayılı yasaya göre özel güvenlik personelini denetleme yetkisine sahiptir.

nGenel kolluk kuvvetleriyle muhatap olduklarında veya genel kolluk bir olaya müdahale ettiğinde ve olayla ilgili bilgi istendiğinde özel güvenlik personeli her türlü yardımı yapmakla yükümlüdür.